Interview met een budgetcoach

Regina Krijt-Godeke is budgetcoach.

Waarom ben je budgetcoach geworden?

"Ik heb ruim 12,5 jaar in de financiële sector gewerkt, bij een bank. Op een gegeven moment beviel dat me niet meer, het werd me te commercieel. Ik ben toen op zoek gegaan naar iets nieuws. De combinatie van mijn financiële achtergrond, de behoefte die ik had aan een meer sociale werkomgeving en mijn natuurlijke aanleg om structuur aan te brengen hebben geleid tot de keuze voor budgetcoach. Het is een heel goede keuze gebleken, het vak ligt me erg goed. Met name de breedte van het vak en het coachende aspect vind ik erg leuk. Waar ik wel aan heb moeten wennen was het zelfstandig ondernemerschap."

Welke opleiding heb je gevolgd om budgetcoach te worden?
"Ik heb twee opleidingen gevolgd. Allereerst de opleiding tot algemeen professional organizer bij Huishoudcoach Els Jacobs. Daarnaast heb ik een korte training tot budgetcoach gevolgd, die is me niet goed bevallen. Dankzij mijn financiële kennis was het wel te doen. Ik volgde de training echter samen met mensen met heel andere achtergronden en daarvoor was de training echt niet toereikend. Inmiddels weet ik dat er betere opleidingen zijn. Zo is bijvoorbeeld de training van het Nibud wel erg goed."

Waarom ben je voor jezelf begonnen?
"Een loondienstverband als budgetcoach is niet echt een optie. Er zijn niet zo veel functies beschikbaar. De functies die er wel zijn, zijn bijvoorbeeld bij banken. Daar stromen over het algemeen mensen in die noodgedwongen binnen de bank naar een andere functie moeten. Ik heb er juist voor gekozen weg te gaan bij de bank.
Andere functies tref je bij organisaties voor schuldhulpverlening en bijvoorbeeld woningbouwcorporaties, maar dat zijn er nog niet veel.

Voor mezelf beginnen lag voor mij het meest voor de hand. Op zich bevalt het me erg goed, maar er zitten zeker ook nadelen aan. Ik mis het dagelijkse contact met collega's over kleine dingen. Natuurlijk heb ik wel via mail en netwerken contact met collega's, maar dat is anders dan even bijpraten over het weekend bij de koffiemachine. En de scheidslijn tussen werk en privé is heel dun."

Kun je een gemiddelde werkdag beschrijven?
"Dat hangt erg van mijn agenda af. Ik werk veel overdag, maar heb ook regelmatig avondafspraken met klanten. Een afspraak duurt gemiddeld twee uur. Daaraan voorafgaand bereid ik me voor. Bij een intake onderzoek ik bijvoorbeeld vooraf al wat de gemiddelde financiële gegevens zijn bij vergelijkbare huishoudens. We kunnen dan direct bespreken waar de financiële situatie van de klant daarvan afwijkt.

Na een bezoek maak ik altijd een kort verslag waarin de afspraken en een actielijst zijn opgenomen. Dit verstuur ik zo snel mogelijk zodat mijn klanten er weer mee verder kunnen. Ik bezoek mijn klanten gemiddeld één keer in de maand. Zo is er in de tussentijd de mogelijkheid om zelf aan de slag te gaan en nieuwe vaardigheden te oefenen.

Naast de klantcontacten onderhoud ik natuurlijk mijn netwerk. Dat is heel belangrijk voor mij, want veel van mijn klanten krijg ik door via relaties die ik nog vanuit de bank heb. Uiteraard heb ik ook mail en administratie waarmee ik bezig moet zijn, toch al snel een uur per dag en ik besteed tijd aan de branchevereniging Nederlande Beroepsvereniging Professional Organizers (NBPO). Ik ben lid van de werkgroep budgetcoaches.

Tot slot gaat op dit moment behoorlijk wat tijd zitten in een nieuw initiatief dat ik ontwikkeld heb, de CoachKaart. Met deze kaart kunnen organisaties, zoals bijvoorbeeld woningbouwverenigingen, hun klanten uren professional organizing of budgetcoaching cadeau geven. Mensen ervaren namelijk vaak een drempel om deze vormen van coaching voor zichzelf te regelen. Schaamte speelt daarbij vaak een rol en soms ook zelfoverschatting; men denkt het zelf te kunnen en het ook echt te gaan doen. In de praktijk valt dit dan toch tegen. Het is dan heel belangrijk dat men weet dat er door tijdige inzet veel problemen voorkomen kunnen worden.

De klantengroep voor budgetcoaching is heel divers. 70% van de gezinnen die meer besteden dan ze binnenkrijgen verdient één tot drie maal modaal. Ook dat is een reden waarom veel mensen te laat hulp krijgen - ze voldoen niet aan het heersende beeld en worden dus slecht gesignaleerd. Met de CoachKaart hoop ik de drempel voor coaching te verlagen en doorverwijzing makkelijker te maken. Ik heb momenteel gesprekken met potentiële groot-zakelijke klanten over de inzet van de CoachKaart en de eerste resultaten zijn hoopgevend."

"Ik ben op het moment druk met de ontwikkeling van de CoachKaart. Met deze kaart kunnen organisaties hun klanten uren professional organizing of budgetcoaching cadeau geven"

Welke competenties zijn belangrijk in je beroep?
"Je moet allereerst financieel goed onderlegd zijn, een gevoel voor cijfers en een goed analytisch vermogen hebben. Financiële kennis in het algemeen is belangrijk, maar je moet ook inzicht hebben in specifieke financiële producten, zodat je bijvoorbeeld een woekerpolis kunt herkennen als klanten die hebben afgesloten. Ook fiscale kennis is van belang, je moet de valkuilen kennen en weten waar klanten wel of niet recht op hebben.

Coachende vaardigheden zijn eveneens essentieel.

Zelf ben ik ook blij met mijn vaardigheden als professional organizer. Een gebrek aan financieel overzicht gaat bijna altijd gepaard met een gebrek aan overzicht en structuur in de administratie. Het is handig om daar dan ook bij te kunnen helpen.

Je moet niet schrikken van een 'puinhoop' of van achterliggende problemen. Het is belangrijk dat je in staat bent om echt zonder oordeel naar een situatie te kijken. Als je dat niet kunt, kun je ook niet helpen.

Tot slot moet je kunnen signaleren. In dit vak heb je regelmatig te maken met meer of minder problematisch gedrag. Je bent geen psycholoog, maar het is wel handig om probleemgedrag te herkennen, zodat je het, als dat nodig is, bespreekbaar kunt maken en eventueel kunt adviseren daar specifieke hulp voor te zoeken."

Wat is de grootste uitdaging in je beroep?
"Het realiseren van financiële zelfredzaamheid bij mijn klanten. Dat lukt in 90 tot 95% van de gevallen en daar ben ik heel tevreden mee. In sommige gevallen lukt het niet of willen mensen het gewoon niet. Blijvende ondersteuning is dan nodig en soms kiezen mensen daar ook voor. Ik bouw dan een langdurige relatie met klanten op, waarbij ik één keer in de zoveel tijd langs kom om weer financiële orde op zaken te stellen en daar structureel bij te begeleiden. Dat zijn vaak bijzondere contacten waarbij ik ook betrokken ben bij belangrijke gebeurtenissen in het leven. Zo heb ik meegedacht met één van mijn klanten hoe een trouwerij mogelijk te maken. Dat is een behoorlijke investering en het is dan leuk om mee te denken welk spaarplan nodig is om de dag van hun leven te kunnen betalen."

"De grootste uitdaging is het realiseren van financiële zelfredzaamheid bij mijn klanten"

Wat maakt het beroep van budgetcoach aantrekkelijk?
"Het is een beroep dat mij veel voldoening geeft. Ik heb vaak het idee dat ik echt kan helpen. En soms hoor ik dat ook wel terug. Als iemand mij een 'reddende engel' noemt dan voelt dat gewoon heel goed."

Wat zijn de minder leuke kanten van het beroep budgetcoach?
"Soms kan ik niet helpen. Dan blijkt bij de intake dat de grens van budgetcoaching al gepasseerd is en er schuldhulpverlening of bewindvoering moet komen. Ik kan dan nog wel doorverwijzen, maar zelf niet meer helpen.

En mensen kunnen, om verschillende redenen niet coachbaar zijn. Soms is dat omdat ze simpelweg niet geholpen willen worden; de situatie waar ze inzitten is dan bekend voor ze en voelt daardoor, hoe onwenselijk ook, wel veilig aan. Veranderen kan dan te onveilig voelen. Dat vind ik soms wel pijnlijk om mee te maken, maar helpen kan ik dan niet."

Welk advies zou jij mensen die budgetcoach willen worden geven?
"Onderschat niet wat het je aan tijd en energie kost om je als zelfstandig budgetcoach te vestigen. Je moet het echt willen en het niet doen omdat je niets beters weet.

Stel eisen aan jezelf, lever kwaliteit. Ik heb al vaak gezien dat klanten echt de dupe zijn geworden van slechte adviezen of dienstverlening. Zorg dus dat je echt weet waar je het over hebt en waar je aan begint.

Realiseer je dat een budgetcoach geen schuldhulpverlener is. Je diensten vallen wel onder de wet op het consumentenkrediet en worden ook gecontroleerd door de belastingdienst. Als je toch aan schuldhulpverlening doet, kan dat een boete tot gevolg hebben. Schuldhulpverlening is echt een ander vak."

Hoe zie je de toekomst van het beroep budgetcoach?
"Voor het vak is er zeker toekomst; urgenter dan dit, in de huidige crisis, wordt het niet. Of dat maatschappelijk ook wenselijk is, laat ik hierbij buiten beschouwing.
Om het vak aanzien te laten houden is verdere regulering wel zeer wenselijk, er is nu veel te veel wildgroei. Dit zowel bij het beroep zelf, als bij de brancheverenigingen. Duidelijke kwaliteitseisen zijn in de toekomst heel belangrijk. En er moet een scherper onderscheid tussen de schuldhulpverlener-budgetcoach en de vrije markt-budgetcoach komen. Daar is nu te veel onduidelijkheid over."

"Om het vak aanzien te laten houden is verdere regulering zeer wenselijk, er is nu veel te veel wildgroei"

Wat zou je doen als je geen budgetcoach zou zijn?
"Dan zou ik iets ander in de sociaal-juridische dienstverlening doen."

Wat was je droomberoep als kind?
"Hoe cliché ook, ik wilde altijd al iets met mensen doen. Als kind dacht ik toen nog aan stewardess of fysiotherapeut. Het is dus budgetcoach geworden."

Over Huishoudboekje op orde
Huishoudboekje op orde helpt particulieren met het grip krijgen op hun financiële situatie. Dit voor een beter inzicht in wat er te besteden is, op korte en op lange termijn of om te onderzoeken wat de financiële consequenties zijn van de aankoop van een woning, een sabbaticial, meer of minder werken of gezinsuitbreiding.
Huishoudboekje op orde leert klanten hoe een persoonlijk budgetplan op te stellen én hoe daar naar geleefd kan worden.
Huishoudboekje op orde werkt in opdracht van particulieren, geldverstrekkers, woningcorporaties, hypothecairs en intermediairs.

Interview door freelance interviewer en portretschrijver Patty van Ziel (@PattyvanZiel, LinkedIn Patty van Ziel)