Interview met een klinisch psycholoog

Bram Bovendeerd is klinisch psycholoog.

Hoe bent u aan deze baan gekomen?

“Eigenlijk heb ik verschillende banen en ben ik werkzaam als behandelaar, docent en onderzoeker. Allereerst ben ik als Teamleider zorg en klinisch psycholoog / psychotherapeut werkzaam bij Dimence, een instelling voor specialistische, geestelijke gezondheidszorg. Verder geef ik les in oplossingsgericht werken en ben ik docent bij de opleiding tot klinisch psycholoog en psychotherapeut bij de Postmaster Psychologie Opleiding (PPO) verbonden aan de Rijks Universiteit Groningen (RUG). Daarnaast ben ik als onderzoeker bezig met promotieonderzoek in samenwerking met de Dimence-groep, PPO en de RUG en ben ik redactielid van het Tijdschrift voor Psychotherapie.

De eerste baan heb ik gekregen nadat ik solliciteerde op een opleidingsplek tot klinisch psycholoog bij Dimence. De andere banen heb ik gekregen als gevolg van deze opleiding.”

Welke opleiding heeft u gevolgd om Klinisch Psycholoog te worden?
“Na de middelbare school heb ik psychologie gestudeerd aan de Katholieke Universiteit van Leuven in België. Hierna heb ik de opleiding gevolgd tot Gezondheidszorgpsycholoog (2 jaar). Pas na deze opleidingen mag je de opleiding tot Klinisch Psycholoog doen (4 jaar), waarna je bij afronding ook geregistreerd wordt als medisch specialist. Na de middelbare school ben je dus 10 jaar bezig.
De opleiding tot klinisch psycholoog heeft vier aspecten; (1) behandeling inclusief psychotherapie, (2) onderzoek en innovatie, (3) management en beleid en (4) diagnostiek en indicatiestelling. Als je klinisch psycholoog bent, ben je automatisch ook psychotherapeut omdat dat 1 van de 4 onderdelen van de opleiding is.”

Kunt u een gemiddelde werkdag beschrijven?
“Ik werk vier dagen per week bij Dimence. Op die dagen start ik om 8.30 en na een start met het hele team zie ik ongeveer 6 patiënten voor behandeling of diagnostiek. Verder is er meestal nog wel een ander overleg, ofwel in de vorm van supervisie of werkbegeleiding van collega’s die in opleiding zijn ofwel in de vorm van een teamoverleg waarin behandelingen van patiënten worden geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. De rest van de tijd gaat op aan regelzaken rondom wetenschappelijk onderzoek of teamaangelegenheden. Rond 17.30 uur ga ik naar huis en meestal werk ik ’s avonds dan nog 1 a 2 uur aan onderzoek, artikelen van het Tijdschrift voor psychotherapie of aan voorbereiding voor lessen. De dagen dat ik niet werk voor Dimence ben ik vaak bezig met lesgeven of onderzoek.”

Welke competenties zijn belangrijk in uw beroep?
“Het is enerzijds belangrijk dat je in staat bent om een werkrelatie met je patiënt op te bouwen. Dat houdt in dat je goed kan luisteren en invoegen en in staat bent om samen met iemand een gezamenlijk doel en aanpak te formuleren en uit te voeren. Omdat het vaak om complexe zaken gaat, is een goed analytisch vermogen in combinatie met creativiteit erg wenselijk. Dit komt ook van pas in de aspecten van diagnostiek, wetenschappelijk onderzoek en management.

Verder is het van belang dat je in staat bent goed voor jezelf te zorgen. Zo kun je ook een goede steun en gids zijn voor de mensen die een beroep op je doen. In het werk krijg je vaak te maken met ernstig menselijk lijden dat niet eenvoudig en vaak niet helemaal is op te lossen. Dat is belastend en houdt ook in dat een gezonde levensstijl en een goed sociaal netwerk belangrijk zijn.
Tot slot zijn humor en een gezonde dosis (zelf)relativering ook helpend.”

“Het is van belang dat je in staat bent goed voor jezelf te zorgen. Zo kun je ook een goede steun en gids zijn voor de mensen die een beroep op je doen”

Wat geeft uw baan de meeste voldoening?
“De patiënten die we zien, lopen vaak vast op persoonlijk, relationeel en / of sociaal-maatschappelijk vlak. Ze hebben vaak erg veel meegemaakt en zijn het vertrouwen in zichzelf en in anderen grotendeels verloren.

Het is heel bijzonder wanneer ze het dan toch aandurven om jou als behandelaar in vertrouwen te nemen en zich open te stellen. Als het hen dan vervolgens lukt om, met wat hulp, stapsgewijs hun leven weer op de rit te zetten en in harmonie met zichzelf en de mensen om zich heen te leren leven, is dat bijzonder lonend.

Verder heb ik het geluk dat ik in de gelegenheid wordt gesteld het ambacht over te dragen aan de volgende generatie van therapeuten en behandelaars. Dat doe ik met veel plezier.”

Wat zijn de minder leuke kanten van uw baan?
“Met name binnen het management lukt het bijna nooit om alle partijen tevreden te krijgen. Soms wordt er dan wel eens door een van de partijen uit het oog verloren dat je oprecht handelt vanuit goede intenties en word je persoonlijk aangevallen. Dat is wel eens lastig.”

Wat zou u doen als u geen Klinisch Psycholoog zou zijn?
“Ik vind het leuk om in complexe materie patronen te ontdekken en vraagstukken op te lossen, ik vind het leuk om les te geven en ik vind het fijn om te werken met mensen. In dit vak kan ik dat allemaal kwijt, maar dat kan vast ook binnen andere ambachten.”

“Het is heel bijzonder als patiënten jou als behandelaar in vertrouwen nemen”

Wat was uw droombaan als kind?
“Ik wilde graag professor worden.”

Hoe ziet u de toekomst van het beroep Klinisch Psycholoog?
“In ons vak valt nog veel te onderzoeken en ook in de Geestelijke Gezondheidszorg zijn er nog veel verbeteringen mogelijk. Voorlopig kan de klinisch psycholoog in de rol als onderzoeker en beleidsmaker nog flink aan de slag. Hierbij is het van belang dat dit altijd in combinatie gaat het geven van (psycho)therapie zodat deze ervaringen worden meegenomen.”

Welk advies zou u mensen die Klinisch Psycholoog willen worden geven?
“Voor dit vak moet je ook enig talent hebben; empathie, invoegen en aansluiten leer je niet alleen uit de boeken. Het is aldus een ambacht; een kunde én een kunst. Daarnaast moet je bereid zijn hard te werken, veel (bij) te leren en bij voortduring jezelf onder de loep te nemen en in vraag te stellen. Als je daartoe bereid bent en je denkt er talent voor te hebben, dan is het een prachtig vak.”

Over Dimence Groep
Bij de stichtingen van de Dimence Groep werken ruim 2400 medewerkers voor ruim 50.000 cliënten en patiënten per jaar. Doel van de Dimence Groep is om de geestelijke gezondheid van mensen te verbeteren door een breed aanbod van geestelijke gezondheidszorg, maatschappelijke dienstverlening en welzijn dicht bij de mensen te realiseren.

Kijk ook eens op www.dimencegroep.nl.